แรงงานนอกระบบ....แรงงานนอกสายตา??....

แรงงานนอกระบบ....แรงงานนอกสายตา??....

เปิดบ้านสถิติฉบับนี้ เป็นควันหลงจากวันแรงงานแห่งชาติ (1 พค.) ที่อยากจะชวนคิดเกี่ยวกับคนกลุ่มหนึ่งที่เป็นกำลังสำคัญของระบบเศรษฐกิจของประเทศ แต่มักจะถูกละเลย หรือไม่ได้รับความสำคัญเท่าที่ควร คนกลุ่มนี้ก็คือ กลุ่มแรงงานนอกระบบ ซึ่งเป็นแรงงานที่ไม่ได้รับความคุ้มครองตามกฎหมาย ขาดความคุ้มครองและหลักประกันทางสังคม ทำงานโดยไม่มีสัญญาจ้าง หรือไม่มีนายจ้างตามความหมายของกฎหมายแรงงาน รวมถึงไม่มีค่าจ้าง/รายได้ที่แน่นอน มีความเปราะบางต่อกับความเสี่ยงทางเศรษฐกิจและสังคมมากกว่ากลุ่มแรงงานในระบบ

สำนักงานสถิติแห่งชาติเห็นความสำคัญของการมีข้อมูลสถิติของแรงงานกลุ่มนี้ จึงทำการสำรวจแรงงานนอกระบบมาตั้งแต่ปี 2548 ผลการสำรวจในปี 2555 พบว่า กว่าร้อยละ 60 ของแรงงานในประเทศไทยเป็นแรงงานนอกระบบ หรือประมาณ 24.8 ล้านคน ถือเป็นกำลังสำคัญในการสร้างเศรษฐกิจของประเทศ โดยแรงงานเหล่านี้ ส่วนใหญ่เป็นผู้ที่มีการศึกษาต่ำกว่าระดับประถมหรือไม่มีการศึกษา และมากกว่าครึ่งทำงานในภาคการเกษตร และประมาณ 1 ใน 5 ทำงานในภาคการบริการ

จากปัจจัยต่างๆ ทั้งด้านรายได้ที่ไม่แน่นอนและการไม่ได้รับความคุ้มครองของกฎหมายแรงงาน/ การประกันสังคม มีส่วนทำให้แรงงานเหล่านี้ เมื่อได้รับการบาดเจ็บ/อุบัติเหตุ มักจะไม่ได้เข้ารับการรักษาพยาบาลที่เหมาะสม โดยเลือกที่จะซื้อยากินเองมากกว่า

อย่างไรก็ดี แรงงานเหล่านี้ยังมีช่องทางสามารถใช้สวัสดิการในการรักษาพยาบาลจากบัตรประกันสุขภาพถ้วนหน้า ซึ่งนับว่ามีส่วนช่วยผ่อนเบาภาระค่าใช้จ่ายการรักษาพยาบาลได้พอสมควร ถึงเวลาหรือยังที่ทุกภาคส่วนจะหันกลับมาช่วยเหลือแรงงานนอกระบบกว่า 24 ล้านคนอย่างจริงจังมากขึ้นไม่ว่าจะเป็นเรื่องความปลอดภัยในการทำงาน สวัสดิการและความมั่นคงในการทำงาน เพื่อยกระดับให้แรงงานเหล่านี้มีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น อันจะส่งผลดีต่อแรงงานโดยตรง และครอบครัวโดยอ้อม เมื่อครอบครัวเข้มแข็ง คนในสังคมก็ย่อมมีต้นทุนที่ดี สามารถเป็นกำลังหลักของประเทศได้อย่างมีประสิทธิภาพต่อไปในอนาคต